Winterse omstandigheden kunnen aanzienlijke uitdagingen met zich meebrengen voor gemeenten, bedrijven, en de samenleving als geheel. Gladheid op de wegen is één van de vele de risico’s en de gevolgen kunnen ernstig zijn. Daarom is winterbewaking van cruciaal belang voor lokale overheden. In deze blog leggen we uit wat winterbewaking inhoudt, waarom het essentieel is, en hoe het bijdraagt aan veiligheid, efficiëntie, en kostenbesparing. Maar voordat we dit doen, laten we eerst even overlopen welke soorten wintergladheid er zijn.
Welke soorten wintergladheid bestaan er?
Er zijn 3 soorten gladheid:
- Bevriezing van natte weggedeelten
- Condensatiegladheid (rijpvorming)
- Gladheid door neerslag (sneeuw en ijzel)
Bevriezing van natte weggedeelten
Bevriezing van natte weggedeelten ontstaat meestal bij opklaringen na een dag met neerslag. Als er weinig wind staat, kan de temperatuur van zowel de weg als de lucht zeer snel dalen. De weg heeft te weinig tijd gehad om volledig op te drogen. Zakt de temperatuur van het wegdek vervolgens onder het vriespunt, dan treedt gladheid op doordat de nog natte weggedeelten bevriezen. De ondergrond speelt hierbij ook een cruciale rol, zo bevriezen (stalen) bruggen eerder dan ‘normale’ asfaltwegen, doordat het staal eerder zijn warmte verliest.
Condensatiegladheid
Bij condensatiegladheid speelt ook de dauwpuntstemperatuur een grote rol. De naam zegt het al, deze vorm van gladheid ontstaat wanneer condensatie optreedt. De weg kan condenseren als de dauwpuntstemperatuur hoger is dan de temperatuur van het wegdek. Hierdoor beweegt vocht van de lucht naar het wegdek, waardoor de weg vochtig wordt. Zakt de temperatuur van het wegdek onder 0, dan ontstaat condensatiegladheid. Als dit proces plaatsvindt wanneer de temperatuur van het wegdek al onder het vriespunt is, dan noemen we dit rijpvorming. De weg slaat dan wit uit.
Gladheid door neerslag (ijzel)
De laatste vorm van wintergladheid is gladheid door neerslag. Gladheid door sneeuw spreekt redelijk voor zich. Gladheidsbestrijders trekken erop uit om te strooien voordat de sneeuw begint te vallen, het zout zorgt ervoor dat de sneeuw wegsmelt. Bij ijzel werkt dit helaas niet en hierdoor is het meteen ook de gevaarlijkste gladheidssoort. Net als met sneeuw zullen gladheidsbestrijders preventief strooien met zout. De ijzellaag vormt zich echter gewoon bovenop het preventief gestrooide zout. De ijzellaag smelt wel heel langzaam weg van onderaf, maar de enorme gladheid is een feit.
Waarom winterbewaking?
Winterbewaking is een dienst die bestaat uit het nauwlettend volgen en verwachten van winterse weersomstandigheden zoals gladheid door bevriezing, condensatie en winterse neerslag (sneeuw of ijzel). Dit omvat het geven van gedetailleerde waarschuwingen, advies en aanbevelingen voor preventieve maatregelen om de impact van winterweer te minimaliseren.
De kern van winterbewaking bestaat uit:
- Real-time verwachtingen: Het aanbieden van nauwkeurige en actuele weersverwachtingen, specifiek gericht op winterse omstandigheden.
- Risicoanalyses: Het inschatten van de potentiële risico’s van verwachte weersomstandigheden, zoals gladheid, vorst of sneeuwaccumulatie.
- Advies en aanbevelingen: Het verstrekken van aanbevelingen voor acties die genomen moeten worden om schade te voorkomen en veiligheid te waarborgen.
Voordelen van winterbewaking
Verkeersveiligheid
Een van de meest directe voordelen van winterbewaking is de verbetering van de verkeersveiligheid. Winterweer brengt vaak gladde wegen met zich mee, wat kan leiden tot een verhoogd aantal verkeersongevallen. Met winterbewaking kunnen nauwkeurige en tijdige waarschuwingen geven over aanstaande sneeuwval, ijzel of vorst, zodat wegbeheerders en gemeentes preventieve maatregelen kunnen nemen zoals zout strooien en sneeuwruimen. Dit vermindert het risico op ongevallen en zorgt ervoor dat wegen begaanbaar blijven.
Optimalisatie van gladheidsbestrijding
Gladheidsbestrijding is een kostbare en logistiek uitdagende taak. Door gebruik te maken van winterbewaking, kunnen gemeentes en wegbeheerders hun middelen effectiever inzetten. Bijvoorbeeld, in plaats van op vaste tijden preventief zout te strooien, kan een weerbedrijf adviseren wanneer de kans op gladheid het grootst is. Dit zorgt voor een gerichtere aanpak, vermindert onnodig gebruik van middelen en bespaart kosten.
Hoe werkt winterbewaking?
Winterbewaking wordt uitgevoerd door gespecialiseerde weerbedrijven die gebruikmaken van geavanceerde technologieën, waaronder:
- Weermodellen: Weermodellen, zoals het ECMWF-model, worden gebruikt om nauwkeurige weersverwachtingen te genereren. Deze modellen berekenen de verwachte weersomstandigheden op basis van talloze variabelen. Vaak worden ook de hoge-resolutie modellen, zoals Harmonie (Nederlands weermodel) of ICON-D2 (Duits weermodel) gebruikt om in meer detail naar de weersituatie op korte termijn te kunnen kijken.
- Real-time monitoring: Actuele weersomstandigheden worden continu gemonitord met behulp van waarnemingen, radar en satellieten. Deze gegevens worden gebruikt om verwachtingen bij te werken en real-time waarschuwingen uit te geven.
- Communicatie: De verzamelde informatie en inzichten worden gecommuniceerd via een dashboard die speciaal is afgestemd op de behoeften van de klant, zoals wegbeheerders, gemeenten of bedrijven.
- Adviesdiensten: Dit omvat het interpreteren van weersgegevens en het geven van specifieke aanbevelingen voor actie, zoals het moment om zout te strooien of het al dan niet sluiten van bepaalde wegen of infrastructuur. MeteoSupport kan hierbij een belangrijk rol spelen. Wil je onze aanpak te weten komen? Contacteer ons via de website.
